سال ۱۴۰۳سال نهنگ است نه سال اژدها

به گزارش اسکیمو، «طبق یک سنت قدیمی (گاه شماری حیوانی) سال‌های ایرانی به دوره‌های ۱۲ ساله تقسیم و هر سال به نام یکی از حیوانات نامگذاری می‌شوند. بررسی گاه‌شماری حیوانی حکایت از آن دارد که این گاه‌شماری از ترکیب برخی اصول گاه‌شماری جلالی، گاه‌شماری هجری قمری و گاه‌شماری دوازده حیوانی چینی-اویغوری (ترکی) شکل گرفته‌است که بررسی چگونگی آن مجالی دیگر را می طلبد.

هم اکنون در  چین و کشورهای جنوب شرق آسیا نیز مانند ایران این تقویم حیوانی رواج دارد و بر اساس تاریخ و فرهنگ بومی همان مناطق شکل گرفته است.  ترتیب و نام این سال ها در فرهنگ و تاریخ ایران از صدها سال پیش به شرح زیر است:

۱.موش  ۲.گاو  ۳.پلنگ  ۴.خرگوش ۵.نهنگ  ۶.مار  ۷.اسب  ۸.گوسفند  ۹.میمون  ۱۰.مرغ  ۱۱.سگ ۱۲.خوک

سند متقن این ترتیب و این اسامی چیست؟!

نام حیوانات و این ترتیب را ابونصر فراهی  نزدیک به ۸۰۰ سال پیش به نظم کشیده است:

موش و بقر و پلنگ و خرگوش شمار

زین چار چو بگذرد نهنگ آید و مار

و آنگاه به اسب و گوسفند است حساب

حمدونه( میمون) و مرغ و سگ و خوک آخر کار

بنابراین و با استناد به این شعر، سال ۱۴۰۳ سال نهنگ است. اما سال اژدها از کجا آمده؟ مگر فرقی دارد نهنگ یا اژدها ؟

همانطور که اشاره شد کشورهای شرق آسیا نیز از گاهشماری حیوانی استفاده می‌کنند که مهمترین آنها کشور چین است. ترتیب و نام این سال‌ها در چین کمی متفاوت از نام‌های ایرانی است که ناشی از تاثیر فرهنگ چینی بر آن است. سال ایرانی   –  سال چینی

۱. موش        – موش

۲. گاو            – گاو

۳. پلنگ          – ببر   (تفاوت)

۴. خرگوش     – گربه    (تفاوت)

۵. نهنگ          – اژدها     (تفاوت)

۶. مار            –  مار

۷. اسب          – اسب

۸. گوسفند     – بز    (تفاوت)

۹. حمدونه (میمون)-  میمون

۱۰.  مرغ    – خروس    (تفاوت)

۱۱. سگ     – سگ

۱۲. خوک    – خوک

همانطور که می‌بینید در پنج مورد گاهشماری حیوانی چینی با ایرانی متفاوت است . نوروز سال ۱۳۹۶ نیز که سال مرغ بود  به نام چینی آن یعنی سال خروس معرفی شد.

در سال ۱۴۰۱ نیز همین جریان وجود داشت و سال پلنگ به نام سال ببر چینی معرفی شد و …  گویا همان اتفاق ناخوشایند برای سال ۱۴۰۳ در حال رخ دادن است.

نوروز سنت و جشنی باستانی است که گاهشماری یکی از ارکان اصلی آن است و بر ماست که در حفظ آن بکوشیم.

سال به نام ‌نهنگ باشد یا اژدها و شیر، فرقی ندارد؛ مهم صیانت از هویت و فرهنگ ایرانی است. »

منبع:ایمنا